Balkenbrij
| ||||
Overijsselse gebakken balkenbrij, met aardappel en wortel
| ||||
Land | Nederland | |||
Hoofdingrediënt(en) | vleesgerecht | |||
Serveertemperatuur | Warm | |||
Gang | hoofdgerecht | |||
|
Balkenbrij of balkebrie is een oud gerecht dat vooral in het najaar en in de winter wordt gegeten. Traditioneel werd het op boerderijen gemaakt van in bouillon gekookt slachtafval van het varken (onder meer kop en organen), boekweitmeel (soms tarwebloem) en speciale kruiden (vooral rommelkruid), die een zoete smaak afgeven.[1] Soms worden krenten of rozijnen toegevoegd.
Bij de moderne varianten van balkenbrij gebruikt men vaak varkensvlees, spek en lever in plaats van slachtafval. Kroeboet en Duitse varianten bevatten bovendien veel bloed waardoor het donkerroodbruin in plaats van grijs van kleur is en qua smaak meer op bloedworst lijkt. Balkenbrij wordt in blokken geproduceerd en gebakken in de koekenpan in plakken van ongeveer 1 cm dik.
Het woord balkenbrij is waarschijnlijk afgeleid van brij van gebalchte, dat wil zeggen de buikresten van een geslacht dier, zoals darmen en pens.[2] 'Balk' en 'balg' betekenen 'buik' in dialecten van het Nederlands. Een alternatieve verklaring berust op een oud gebruik de balkenbrij in een doek aan een balk op te hangen (vergelijk "hangop").[3]
Balkenbrij wordt in Nederland vooral in het oosten en zuiden van het land gegeten:[4][5][6]
In België is balkenbrij bekend in:
In delen van Noordrijn-Westfalen komt het voor in:
In de Verenigde Staten hebben Duitse immigranten balkenbrij eeuwen geleden ingevoerd - hier wordt het "scrapple" of "goetta" genoemd. [3]
Zoek balkenbrij op in het WikiWoordenboek. |
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Recept balkenbrij. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
Artikel Balkenbrij in de Nederlandse Wikipedia nam de volgende plaatsen in de lokale populariteitsranglijst in beslag:
De gepresenteerde inhoud van het Wikipedia-artikel werd in 2021-06-14 geëxtraheerd op basis van https://nl.wikipedia.org/?curid=47434