Anasyrma

De moed van de Perzische vrouwen.(Schilderij Otto van Veen)

Aphrodite toont haar billen.

De ontblote vulva laat de demon schrikken. (Een Baubo-figuratie van Jean de La Fontaine)

Anasyrma is de handeling van het omhoog tillen van een rok. Het wordt door een vrouw zelf uitgevoerd met de bedoeling haar ontblote onderlichaam te tonen. Dit kan gedaan worden vanuit een cult-magische context, als grap of erotiek anderen te laten terugdeinzen, schokkeren dan wel te laten lachen. Het woord anasyrma komt uit het Oudgrieks “ἀνάσυρμα”. Hierbij betekent ἀνά (ana) "omhoog” en σύρμα (syrma) "rok". Het effect dat met anasyrma bereikt kan worden, kan zich ook uiten bij het ontbloten van borsten (flashing).

Mythen

Volgens mythen kon het opheffen van de rok om geslachtsdelen te tonen een apotropeische daad zijn. De kracht van anasyrma zou dan de overweldigende weerspiegeling zijn van de plek waar geboortes plaatsvinden. Veel culturen geloven in de heiligheid van de vulva. Aanvallers vluchten liever dan dat ze de oerkracht onder ogen zien. Soms zou het zelfs de kracht hebben om stormen te onderdrukken.

Oud Grieks

De oude vrouw Baubo in de Homerische hymnen over Demeter. Hier treurt de godin om haar dochter Persephone die ontvoerd werd door Hades de god van de onderwereld. Baubo – bekend om haar dans en ongeremde seksualiteit – maakt Demeter aan het lachen door haar rok op te tillen en haar vagina te tonen.^[1]
Op de Thesmophoria – dat waren feesten in het Oude Griekenland ter ere van Demeter en haar dochters – toonden de vrouwen ter nagedachtenis aan het voorval jaarlijks hun geslachtsdelen.

De Griekse historicus Herodotus verwijst in zijn Historiën naar het ritueel die vrouwen uitvoerden als ze naar de Egyptische stad Bubastis voeren voor een van hun vele feesten.

"Als de mensen op weg zijn over de rivier naar Bubastis, doen ze dat met een groot aantal mannen en vrouwen in elke boot. Sommige vrouwen maken lawaai met ratels, anderen spelen fluit, terwijl de rest van de vrouwen en mannen zingen en in hun handen klappen. Wanneer ze langs een stad varen sturen ze de boot richting de oever. Sommige vrouwen bespotten de vrouwen van die stad. Anderen dansen en heffen hun rokken op. Dit doen ze bij elke stad die zij passeren."^[2]

In de Griekse mythe van Bellerophon wordt verhaald dat Bellerophon samen met Poseidon de stad Xanthos aanviel. Poseidon nam een enorme massa water mee om de stad te laten overstromen. Toen de vrouwen het naderende water zagen, trokken zij hun rokken omhoog. Hun ontblote onderlichamen deden de beide goden schrikken waarop zij – en het naderende water – terugtrokken.^[3]

Oude Egypte

Zonnegod Ra – na een lange dag te hebben moeten oordelen over de rivaliserende Horus en Seth – keert geïrriteerd naar zijn tent terug om te rusten. De godin Hathor (ook wel geassocieerd met geboorte en de vulva) gaat naar Ra toe, heft haar rok op en toont haar onderlichaam aan hem. Deze actie brengt Ra aan het lachten waardoor zijn humeur opfleurde en vervolgens weer aan het werk kon.^[4]

Japans

Het ritueel van anasyrma komt ook voor in een Japanse mythe. De Japanse zonnegodin Amaterasu had zich in woede teruggetrokken in een grot. Om haar weer naar buiten te krijgen voerde Ame-no-Uzume no Mikoto de godin van de dageraad en de lach – voor de andere goden die buiten de grot wachtten – een erotisch dans uit waarbij zij haar rok uittrok. Op het tumult en gelach kwam Amaterasu uit nieuwsgierigheid weer naar buiten.^[5][6]

Iers

Sheela na Gig aan een kerk in Kilpeck, Verenigd Koninkrijk.

Sheela na gigs zijn (Keltische) sculpturen van vrouwen – staand, gehurkt of dansend – die hun vagina tonen en daarbij de schaamlippen expressief opzij houden. Hier gaat het om de kracht en eerbied voor de vulva. De beelden kunnen vruchtbaarheid impliceren zoals bij venusbeeldjes, maar ook kwade geesten vervloeken, of het buiten houden van duivels en demonen. Dergelijke sculpturen zijn overigens in meerdere Europese landen gevonden.^[7]

Volgens volkstradities in de 19e en 20e eeuw, waren er vrouwen die optraden als levende "Sheela na gigs". In 1843 vermelde Johann Georg Kohl dit in zijn onderzoek. Hij ontdekte dat deze vrouwen een in de ban van het boze oog gevangen persoon konden genezen door hun rokken op te tillen en hun naaktheid te tonen.^[8]

Cú Chulainn – een halfgod uit de Ierse mythologie - wordt tijdens een van zijn driftbuien op aangeven van koningin Mugain door vrouwen omringd. Als deze hun lichaam ontbloten wendt de nog zeer jonge halfgod zijn ogen af en kunnen zijn krijgers hem tot bedaren brengen.^[9]

Zie ook

• Moonen
• Naakt protest
• Upskirt
• Cancan