25 maart

feb		maart					apr
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31			>>

25 maart is de 84ste dag van het jaar (85ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 281 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 421 - De stad Venetië wordt (volgens de legende) samen met de kerk San Giacomo di Rialto gesticht.
  • 1634 - De eerste kolonisten, onder leiding van George Calvert (Lord Baltimore), komen aan in Maryland.
  • 1814 - Koning Willem I richt De Nederlandsche Bank op.
  • 1992 - Huis ten Bosch, een Japans attractiepark met diverse nagebouwde Nederlandse gebouwen, wordt geopend.
  • 2002 - Een zware aardbeving vindt plaats in Afghanistan.
  • 2010 - Een vulkaanuitbarsting op IJsland ontregelt het vliegverkeer in heel Europa.

•  Kunst en cultuur
  • 2002 - Uitreiking van de Oscars: A Beautiful Mind wordt verkozen tot beste film.

•  Media
  • 2010 - De politie in Venezuela houdt directeur Guillermo Zuloaga van Globovision korte tijd vast. President Hugo Chávez beschuldigt de nieuwszender van "mediaterrorisme".

•  Oorlog
  • 1607 - De Nederlandse vloot van Jacob van Heemskerck vertrekt uit Nederland voor de uiteindelijk succesvolle Zeeslag bij Gibraltar.
  • 1802 - Sluiting van de Vrede van Amiens tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
  • 1830 - De pangeran Diponegoro wordt ondanks een vrijgeleide door luitenant-generaal baron De Kock te Magelang gevangengenomen. Einde van de Java-oorlog (opstand tegen het Nederlands gezag in Java).
  • 1920 - Begin van de Russisch-Poolse oorlog.
  • 1941 - Joegoslavië sluit zich aan bij de asmogendheden; twee dagen later verlaat het land de As alweer.
  • 1994 - De laatste Amerikaanse troepen vertrekken uit Somalië.
  • 2003 - In de Golfoorlog wordt de stad Umm Qasr door de Britten ingenomen.

•  Politiek
  • 717 - Leo de Isauriër en Artabasdos komen in opstand tegen het bewind van keizer Theodosios III. Hij moet afstand doen van de Byzantijnse troon en wordt opgevolgd door Leo III.
  • 1734 - Willem IV trouwt met Anna van Hannover.
  • 1821 - Griekenland verklaart zich onafhankelijk.
  • 1957 - Te Rome worden de verdragen van Rome ondertekend, waarin de EEG en Euratom worden opgericht.
  • 1969 - John Lennon en Yoko Ono beginnen aan hun eerste zogenoemde Bed-In for Peace in het Amsterdamse Hilton hotel.
  • 1992 - Noorwegen verzoekt om toetreding tot de Europese Gemeenschap.
  • 1993 - Gewapende mannen vallen de belangrijkste militaire basis in de Togolese hoofdstad Lomé aan in een poging president Étienne Eyadéma ten val te brengen.
  • 1994 - De Roemeense president Ion Iliescu verleent 24 voormalige communisten, die sinds 1989 gevangen zaten, gratie en stelt hen op vrije voeten.
  • 2003 - De vermoedelijke dader van de moord op Zoran Đinđić wordt aangehouden.
  • 2007 - In Berlijn wordt de Verklaring van Berlijn ondertekend door de voorzitters van de Europese Raad (Angela Merkel), de Europese Commissie (José Manuel Barroso) en het Europees Parlement (Hans-Gert Pöttering).
  • 2012 - Macky Sall wordt gekozen tot president van Senegal, als opvolger van Abdoulaye Wade.
  • 2012 - Circa drieduizend mensen lopen mee in de hoofdstad Minsk in de grootste betoging tegen de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko sinds 2010.
  • 2017 - Ondanks een demonstratieverbod gaan duizenden betogers in Minsk, Brest, Vitebsk en andere steden in Wit-Rusland de straat op om te protesteren tegen het beleid van de autoritaire president Aleksandr Loekasjenko.

•  Religie
  • 708 - Constantinus I wordt tot paus verkozen.
  • 1947 - Splitsing van Schotland in twee Rooms-katholieke kerkprovincies: het bestaande Aartsbisdom Saint Andrews en Edinburgh met vier bisdommen en het Aartsbisdom Glasgow met twee nieuwe bisdommen (het Bisdom Motherwell en het Bisdom Paisley).
  • 1953 - Oprichting van het Aartsbisdom Nairobi in Kenia, en benoeming van John Joseph McCarthy tot aartsbisschop van Nairobi.
  • 1995 - Verschijning van de encycliek Evangelium Vitae van paus Johannes Paulus II over de waarde en onaantastbaarheid van het menselijk leven.
  • 1998 - Ontslag van de Nederlander Diogo Reesink als bisschop van Almenara en zijn benoeming tot bisschop van Teófilo Otoni in Brazilië.
•  Sport
  • 1978 - Jan Raas wint voor de tweede opeenvolgende keer Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
  • 1979 - Nederland wordt in Roemenië wereldkampioen ijshockey in de B-poule en dwingt zo deelname af aan de Olympische Winterspelen van 1980 in Lake Placid.
  • 1981 - Het Nederlands voetbalelftal verslaat Frankrijk in de kwalificatiereeks voor het WK voetbal 1982. Arnold Mühren maakt in De Kuip het enige doelpunt. Ajax-verdediger Edo Ophof maakt zijn debuut voor Oranje.
  • 1981 - De Spaanse politie vindt de ontvoerde FC Barcelona-speler Quini in een woonhuis in Zaragoza. De twee daders worden gearresteerd.
  • 1987 - In de EK-kwalificatiereeks loopt het Nederlands voetbalelftal averij op door in Rotterdam met 1-1 gelijk te spelen tegen Griekenland. Ajacied Aron Winter maakt zijn debuut voor Oranje.
  • 1992 - Het Joegoslavisch voetbalelftal speelt zijn laatste officiële interland als eenheidsstaat. In Amsterdam verliest de ploeg met 2-0 van Nederland in een vriendschappelijke wedstrijd.
  • 1998 - In Arnhem wordt stadion GelreDome officieel geopend.
  • 2017 - In de WK-kwalificatiereeks verliest het Nederlands voetbalelftal in en tegen Bulgarije met 2-0. Ajaxjongeling Matthijs de Ligt maakt zijn debuut voor Oranje. Een dag later wordt bondscoach Danny Blind ontslagen door de KNVB.
•  Wetenschap en technologie
  • 804 - Datum van de Inscriptie van Soekaboemi, het oudst bekende geschreven Javaans.
  • 1655 - Christiaan Huygens ontdekt Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus.
  • 1843 - De Thames Tunnel in Londen wordt geopend, 's werelds eerste tunnel onder water.
  • 1961 - Lancering van de Korabl-Spoetnik 5, met aan boord de hond Zvjozdotsjka en een pop genaamd Ivan Ivanovitsj.
  • 1965 - In Antwerpen wordt het eerste traject van de premetro in gebruik genomen.
  • 1989 - In Gent wordt een trolleybuslijn in de dienstregeling opgenomen.

Geboren

• 850 - Seiwa, keizer van Japan (overleden 880)
• 1252 - Konradijn van Hohenstaufen, koning van Sicilië en Jeruzalem (overleden 1268)
• 1347 - Catharina van Siena, Italiaans mystica (overleden 1380)
• 1479 - Vasili III van Moskou, Russisch grootvorst (overleden 1533)
• 1625 - Anne Fanshawe, Engels schrijfster (overleden 1680)
• 1699 - Johann Adolf Hasse, Duits componist (overleden 1783)
• 1723 - Kaat Mossel, Nederlands Oranjegezinde mosselvrouw (overleden 1798)
• 1748 - Benedictus Jozef Labre, Italiaans heilige (overleden 1783)
• 1767 - Joachim Murat, echtgenoot van Carolina Bonaparte (overleden 1815)
• 1782 - Carolina Bonaparte, zuster van Napoleon, echtgenote van Joachim Murat (overleden 1839)
• 1792 - Antonio Rosmini-Serbati, Italiaans priester, filosoof en ordestichter (overleden 1855)
• 1800 - Ernst Heinrich von Dechsen, Duits geoloog en mineraloog (overleden 1889)
• 1862 - May Morris, Engels handwerkster en ontwerpster (overleden 1938)
• 1864 - Alexej von Jawlensky, Russisch schilder (overleden 1941)
• 1867 - Gutzon Borglum, Amerikaans beeldhouwer (overleden 1941)
• 1867 - Arturo Toscanini, Italiaans dirigent (overleden 1957)
• 1876 - Irving Baxter, Amerikaans atleet (overleden 1957)
• 1881 - Béla Bartók, Hongaars componist (overleden 1945)
• 1886 - Athenagoras I, Orthodox Patriarch van Constantinopel (overleden 1972)
• 1890 - Knut Stenborg, Zweeds atleet (overleden 1946)
• 1891 - Filip De Pillecyn, Belgisch schrijver (overleden 1962)
• 1897 - Willie Nolan, Iers golfer (overleden 1939)
• 1899 - Burt Munro, Nieuw-Zeelands motorcoureur (overleden 1978)
• 1904 - Louis Goffin, Belgisch diplomaat (overleden 1975)
• 1905 - Albrecht Ritter Mertz von Quirnheim, Duits officier en verzetsstrijder (overleden 1944)
• 1908 - David Lean, Brits filmregisseur (overleden 1991)
• 1910 - Magda Olivero, Italiaans sopraan (overleden 2014)
• 1911 - Jack Ruby, Amerikaans moordenaar van Lee Harvey Oswald (overleden 1967)
• 1912 - Jean Vilar, Frans filmacteur en regisseur (overleden 1971)
• 1914 - Norman Borlaug, Amerikaans agronoom en Nobelprijswinnaar (overleden 2009)
• 1914 - Daan Kagchelland, Nederlands zeilkampioen (overleden 1998)
• 1919 - Nelly Byl, Belgisch tekstdichtster (overleden 2011)
• 1921 - Frits Mitrasing, Surinaams jurist, hoogleraar en politicus (overleden 1998)
• 1921 - Simone Signoret, Frans actrice (overleden 1985)
• 1922 - Carlo Dusio, Italiaans autocoureur (overleden 2006)
• 1922 - Jaap ter Haar, Nederlands historicus en (kinderboeken)schrijver (overleden 1998)
• 1923 - Wim van Est, Nederlands wielrenner (overleden 2003)
• 1925 - Paul Biegel, Nederlands (jeugdboeken)schrijver (overleden 2006)
• 1925 - Bert Bolin, Zweeds klimaatwetenschapper (overleden 2007)
• 1925 - Don Freeland, Amerikaans autocoureur (overleden 2007)
• 1926 - László Papp, Hongaars bokser (overleden 2003)
• 1926 - Shirley Jean Rickert, Amerikaans actrice (overleden 2009)
• 1927 - Leslie Claudius, Indiaas hockeyer (overleden 2012)
• 1928 - Roald Aas, Noors schaatser (overleden 2012)
• 1928 - Nunzio Gallo, Italiaans zanger (overleden 2008)
• 1928 - Jim Lovell, Amerikaans astronaut (o.a. Apollo 13)
• 1929 - Jean Schramme, Belgisch huurlingenleider (overleden 1988)
• 1930 - John A. Keel, Amerikaans journalist en auteur (overleden 2009)
• 1931 - Ben Hulsman, Nederlands acteur (overleden 2018)
• 1931 - Paul Motian, Amerikaans jazzdrummer (overleden 2011)
• 1933 - Josy Simon, Luxemburgs atleet en parlementslid
• 1934 - Johnny Burnette, Amerikaans muzikant (overleden 1964)
• 1935 - Izabella Cywińska, Pools regisseur en politica
• 1935 - Peter van Straaten, Nederlands tekenaar en schrijver (overleden 2016)
• 1937 - Sylvia Anderson, Brits stemactrice en producer (overleden 2016)
• 1938 - Fritz d'Orey, Braziliaans autocoureur (overleden 2020)
• 1940 - Jean David Ichbiah, Frans computerwetenschapper (overleden 2007)
• 1940 - Mina, Italiaans zangeres
• 1942 - Arthur Amiotte, Amerikaans beeldend kunstenaar
• 1942 - Aretha Franklin, Amerikaans zangeres (overleden 2018)
• 1942 - Jan Joris Lamers, Nederlands toneelspeler en regisseur
• 1942 - Richard O'Brien, Brits acteur, auteur en presentator
• 1943 - Paul Michael Glaser, Amerikaans acteur
• 1943 - Frans Vermeyen, Belgisch voetballer (overleden 2014)
• 1944 - Hans-Jürgen Walter, Duits psycholoog
• 1946 - Mitch Fenner, Welsh turncoach (overleden 2016)
• 1947 - Duncan Browne, Engels singer-songwriter (overleden 1993)
• 1947 - Pol Hoste, Belgisch schrijver
• 1947 - Elton John, Brits zanger en componist
• 1948 - Bonnie Bedelia, Amerikaans actrice
• 1948 - Theo van den Boogaard, Nederlands striptekenaar
• 1951 - Leonid Skotnikov, Russisch rechter en diplomaat
• 1953 - Hans Kazàn, Nederlands illusionist
• 1954 - Bendt Bendtsen, Deens politicus
• 1954 - Nathan Watts, Amerikaans bassist
• 1955 - Patty Brard, Nederlands televisiepresentatrice en zangeres
• 1955 - Patrick Newley, Iers schrijver, journalist en theateragent (overleden 2009)
• 1956 - Matthew Garber, Brits acteur (overleden 1977)
• 1956 - Laurent Vicomte, Frans stripauteur (overleden 2020)
• 1960 - Peter Seisenbacher, Oostenrijks judoka
• 1960 - Eric Young, Welsh voetballer
• 1962 - Marcia Cross, Amerikaans actrice
• 1962 - Christian Van Thillo, Belgisch ondernemer
• 1963 - Luk Alloo, Belgisch presentator en programmamaker
• 1963 - Jaime Vera, Chileens voetballer en voetbalcoach
• 1964 - René Meulensteen, Nederlands voetbaltrainer
• 1964 - Aleksej Prokoerorov, Russisch langlaufer (olympisch kampioen) en langlauftrainer (overleden 2008)
• 1965 - Stefka Kostadinova, Bulgaars atlete
• 1965 - Sarah Jessica Parker, Amerikaans actrice
• 1965 - Menno Reemeijer, Nederlands radiopresentator
• 1966 - Jeff Healey, Canadees blues- en jazzgitarist (overleden 2008)
• 1967 - Gilson Simões de Souza, Braziliaans-Ecuadoriaans voetballer
• 1967 - Eddy Zoëy, Nederlands televisiepresentator
• 1970 - Teri Moïse, Amerikaans zangeres (overleden 2013)
• 1971 - Ian Cox, voetballer uit Trinidad en Tobago
• 1971 - Stacy Dragila, Amerikaans atlete
• 1972 - Roberto Acuña, Paraguayaans voetballer
• 1972 - Phil O'Donnell, Schots voetballer (overleden 2007)
• 1973 - Admir Adžem, Bosnisch voetballer
• 1974 - Radek Příhoda, Tsjechisch voetbalscheidsrechter
• 1975 - Lieke Antonisen, Nederlands actrice
• 1975 - Barbara Straathof, Nederlands zangeres (overleden 2016)
• 1976 - Mohammed Amyn, Marokkaans atleet
• 1976 - Wladimir Klitschko, Oekraïens bokser
• 1977 - Andrew Lindsay, Brits roeier
• 1978 - Mads Kruse Andersen, Deens roeier
• 1979 - Matteo Carrara, Italiaans wielrenner
• 1979 - Raúl Orosco, Boliviaans voetbalscheidsrechter
• 1979 - Sharbel Touma, Zweeds voetballer
• 1980 - Hans Janssens, Belgisch atleet
• 1981 - Julian de Guzman, Canadees voetballer
• 1981 - Wouter Lenaerts, Belgisch componist, dirigent en pianist
• 1982 - Sean Faris, Amerikaans acteur
• 1982 - Kayoko Fukushi, Japans atlete
• 1982 - Álvaro Saborío, Costa Ricaans voetballer
• 1983 - Njazi Kuqi, Fins voetballer
• 1983 - Martín Silva, Uruguayaans voetballer
• 1985 - Emmanuel Boakye, Ghanees voetballer
• 1985 - Edmée Daenen, Belgisch zangeres
• 1986 - Raúl Alarcón, Spaans wielrenner
• 1987 - Abdalaati Iguider, Marokkaans atleet
• 1987 - Rob Jetten, Nederlands Tweede Kamerlid
• 1987 - Victor Nsofor Obinna, Nigeriaans voetballer
• 1988 - Big Sean, Amerikaans rapper
• 1988 - Ryan Lewis, Amerikaans muziekproducent, muzikant, videoclipregisseur, fotograaf, ontwerper en dj
• 1988 - Mitchell Watt, Australisch atleet
• 1988 - Rene Pais, Estlands diskjockey
• 1989 - Alexandre Marsoin, Frans autocoureur
• 1989 - Scott Sinclair, Brits voetballer
• 1990 - Mehmet Ekici, Duits-Turks voetballer
• 1991 - Norair Aslanyan, Nederlands-Armeens voetballer
• 1991 - Lara Hoffmann, Duits atlete
• 1991 - Wilco Kelderman, Nederlands wielrenner
• 1991 - Samia Yusuf Omar, Somalisch atlete (overleden 2012)
• 1992 - David Jensen, Deens voetballer
• 1994 - Justine Dufour-Lapointe, Canadees freestyleskiester
• 1996 - Laurent Dumais, Canadees freestyleskiër
• 1996 - Gerry Vlak, Nederlands voetballer

Overleden

• 1223 - Alfons II van Portugal (37), koning van Portugal van 1212 tot 1222
• 1606 - Justus Lipsius (58), Belgisch historicus
• 1609 - Johan Willem van Kleef (46), Hertog van Kleef, Gulik, Ravenstein en Berg
• 1696 - Hendrik Casimir II van Nassau-Dietz (39), stadhouder van Friesland en Groningen
• 1774 - Carolina van Nassau-Saarbrücken (69), regentes van Palts-Zweibrücken
• 1801 - Novalis (28), Duits schrijver
• 1905 - Elias Gistelinck (70), Belgisch componist
• 1909 - Ruperto Chapí y Lorente (57), Spaans componist en dirigent
• 1914 - Frédéric Mistral (83), Frans dichter
• 1918 - Claude Debussy (55), Frans componist
• 1919 - Wilhelm Lehmbruck (38), Duits expressionistisch kunstenaar
• 1930 - Hubertus Salomon Hordijk (68), Nederlands hoofdcommissaris van Amsterdam
• 1932 - Ida Wells (69), Amerikaans burgerrechtenactiviste
• 1949 - Hanns Albin Rauter (54), Duits oorlogsmisdadiger
• 1962 - Auguste Piccard (78), Zwitsers wetenschapper
• 1964 - Willy Arend (87), Duits wielrenner
• 1976 - Josef Albers (88), Duits kunstenaar
• 1988 - Pjotr Galperin (85), Russisch psycholoog
• 1991 - Marcel Lefebvre (85), Frans aartsbisschop
• 1997 - Oswaldo Silva (71), Braziliaans voetballer bekend als Baltazar
• 1997 - Pedro Medina (40), Amerikaans gevangene
• 2001 - Mattheus Pronk (53), Nederlands wielrenner
• 2006 - Joop Admiraal (68), Nederlands acteur
• 2006 - Johan Bontekoe (63), Nederlands zwemmer
• 2006 - Buck Owens (76), Amerikaans country-zanger
• 2007 - Andranik Margarian (55), minister-president van Armenië
• 2008 - Ytzen Brusse (88), Nederlands cineast
• 2008 - Tony Church (78), Brits Shakespeare-vertolker en acteur
• 2008 - Clovis Cnoop Koopmans (83), Nederlands rechter en politicus
• 2008 - Thierry Gilardi (48), Frans sportjournalist en -verslaggever
• 2008 - Abby Mann (80), Amerikaans scenarioschrijver (o.a. Kojak)
• 2009 - Zvest Apollonio (73), Sloveens schilder
• 2009 - Marilyn Borden (76), Amerikaans actrice en zangeres
• 2009 - Yukio Endo (72), Japans gymnast
• 2009 - Fons Fraeters (73), Vlaams taalkundige
• 2009 - Willy Schobben (93), Nederlands trompettist
• 2009 - Dan Seals (61), Amerikaans zanger
• 2009 - Muhsin Yazıcıoğlu (54), Turks politicus
• 2011 - Maria Isakova (92), Russisch langebaanschaatser
• 2011 - Floor van der Wal (26), Nederlands cabaretière
• 2012 - Antonio Tabucchi (68), Italiaans schrijver
• 2013 - Eddy Doorenbos (91), Nederlands zanger
• 2013 - Herman Emmink (86), Nederlands zanger en presentator
• 2014 - Lode Wouters (84), Belgisch wielrenner
• 2015 - Joris Van Hauthem (51), Belgisch politicus
• 2016 - David Snellgrove (95), Brits tibetoloog en boeddholoog
• 2017 - Willy Courteaux (93), Belgisch journalist en vertaler
• 2018 - Marc Santens (91), Belgisch ondernemer
• 2020 - Liesbeth List (78), Nederlands zangeres

Viering/herdenking

• Pasen in 1663, 1674, 1731, 1742, 1883, 1894, 1951, 2035, 2046.
• Vroegst mogelijke ingangsdatum van de zomertijd
• Rooms-katholieke kalender:
  • Maria Boodschap (Aankondiging van de Heer) - Hoogfeest
  • Heilige Humbert (van Maroilles) († c. 680)
  • Heilige Pelagius (van Laodicea)
  • Heilige Isaak (aartsvader)
  • Heilige Harold (van Gloucester) († 1168)
  • Heilige Dysmas, de "goede moordenaar'" († 30)
  • Zalige Everhard van Nellenburg († 1078 - 1080)
  • Heilige Quirinus van Rome († 269)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords^[1]

• 1906 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −0,2 °C
• 1945 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 14,2 °C
• 1919 - Laagste minimumtemperatuur −5,6 °C
• 1903 - Hoogste maximumtemperatuur 21,4 °C
• 1927 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 13,4 m/s
• 2020 - Langste zonneschijnduur 11,5 uur
• 1994 - Langste neerslagduur 13,2 uur
• 1994 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20,4 mm
• 1933 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 48 %

België

Dagrecords^[2]

• 1853 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −1,5 °C
• 1981 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 15,2 °C
• 1853 - Laagste minimumtemperatuur −4,3 °C
• 1903 - Hoogste maximumtemperatuur 21 °C
• 1941 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 22,8 mm

Bronnen, noten en/of referenties ↑ Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901-2005 meetstation De Bilt ↑ KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)

Zie de categorie 25 March van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.