Patrick Swayze (marzec 1989) | |
Imię i nazwisko |
Patrick Wayne Swayze |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1952 |
Data i miejsce śmierci |
14 września 2009 |
Zawód |
aktor, tancerz, piosenkarz, choreograf, producent |
Współmałżonek |
Lisa Niemi |
Lata aktywności |
1979–2009 |
Patrick Wayne Swayze[1][2] (ur. 18 sierpnia 1952 w Houston[3], zm. 14 września 2009 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, tancerz, piosenkarz i choreograf[4].
18 sierpnia 1997 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7018 Hollywood Boulevard[5][6].
Urodził się jako najstarszy syn i jedno z pięciorga dzieci Yvonne Helen Karnes Swayze (1927–2013)[7][8], tancerki–choreografki[9], i Jessiego Wayne’a Swayzego (1925–1982)[10], kreślarza[11]. Jego rodzina miała pochodzenie angielskie, irlandzkie, szkockie i holenderskie[12]. Miał dwóch młodszych braci: Donalda Carla (ur. 10 sierpnia 1958)[13] i Seana Kyle’a (ur. 13 października 1962), oraz dwie siostry: Bambi[14] i Vicky Lynn (1949–1994)[15].
Uczęszczał do szkoły Black Middle School w Oak Forest w stanie Illinois[16]. Edukację kontynuował w Houston w stanie Teksas w katolickiej szkole im. Świętej Róży z Limy, liceum Waltrip High School oraz San Jacinto College. Wystąpił jako łyżwiarz w Galleria Ice Skating Pavilion w Houston. Ojciec widział w nim zawodowego sportowca, jednak dobrze zapowiadającej się karierze futbolowej przeszkodziła kontuzja kolana, groziła mu amputacja. Po serii skomplikowanych operacji znów musiał uczyć się chodzić, w czym pomogły mu zajęcia taneczne, na które uczęszczał do Houston Jazz Ballet Company, Harkness Ballet Theater School, Joffrey Ballet School w Nowym Jorku i Eliot Feld Ballet Company[17].
Zadebiutował na scenie w wieku 18 lat, grając księcia zakochanego w Królewnie Śnieżce w spektaklu Disneyland na paradzie (Disneyland on Parade)[18]. Wkrótce został profesjonalnym tancerzem, podróżował po kraju ze znanym zespołem baletowym Buffalo Ballet Company. Jego pierwszy profesjonalny występ miał miejsce jako tancerz dla Disney Theatrical Group w programie Disney on Parade. Następnie zagrał rolę Danny’ego Zuko w jednej z obsady zastępczej w długo emitowanej na Broadwayu produkcji Grease[19]. W 1975 powrócił na scenę broadwayowską w przedstawieniu Dobry czas Charleya (Goodtime Charley), a potem odniósł sukces w musicalach West Side Story.
Po raz pierwszy pojawił się na kinowym ekranie w komedii Skatetown, U.S.A. (1979) ze Scottem Baio i Katherine Kelly Lang, gdzie dostrzegł go Francis Ford Coppola i zaangażował do roli Darrela 'Darry'ego' Curtisa w dramacie kryminalnym Outsiderzy (The Outsiders, 1983)[20]. Na szklanym ekranie pojawił się w sitcomie CBS M*A*S*H (1981) jako szeregowy Gary Sturgis oraz serialu ABC Renegaci (Renegades, 1983) z Tracy Scoggins. Następnie zagrał sfrustrowanego i zadziornego buntownika, którego ojciec zaginął na wojnie wietnamskiej, w sensacyjnym filmie wojennym Teda Kotcheffa Niespotykane męstwo (Uncommon Valor, 1983) u boku Gene’a Hackmana. Pierwszą główną rolą była postać Jeda w kontrowersyjnym dramacie wojennym Czerwony świt (Red Dawn, 1984) z Charliem Sheenem i Jennifer Grey.
Międzynarodową sławę zyskał rolą arystokraty Orry'ego Maina w miniserialu ABC – ekranizacji powieści Johna Jakesa Północ-Południe (North and South, 1985) i sequelu Północ-Południe (North and South, Book II, 1986)[21]. Niedługo potem wystąpił w melodramacie sportowym Youngblood (1986) u boku Roba Lowe jako zawodnik hokejowy. Dużym sukcesem cieszyła się nominowana do nagrody Złotego Globu kreacja instruktora tańca w musicalu Dirty Dancing (1987), w którym zaprezentował talent taneczny, a także możliwości wokalne i autorskie w balladzie „She’s Like the Wind”[22], zdobywając nagrodę BMI Film & TV. Natomiast za postać policjanta prowadzącego prywatne śledztwo w Chicago w sprawie morderstwa młodszego brata w filmie sensacyjnym Prawo krwi (Next of Kin, 1989) oraz za rolę tytułową w filmie sensacyjnym Wykidajło (Road House, 1989) był nominowany do Złotej Maliny jako najgorszy aktor. Rola ukochanego w zaświatach w melodramacie komediowym Uwierz w ducha (Ghost, 1990) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i nagrody Saturna. W 1991 został okrzyknięty przez „People” najseksowniejszym mężczyzną świata[23].
Zaskoczył krytyków i widzów kolejnymi kreacjami, odbiegającymi daleko od jego dotychczasowego ekranowego wizerunku, takimi jak przywódca bandy gangsterów-surferów w filmie akcji Na fali (Point Break, 1991) oraz jedna z trzech drag queen w komedii Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995)[24], za którą był nominowany do nagrody Złotego Globu. 18 sierpnia 1997 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Hollywood przy 7018 Hollywood Blvd.
12 czerwca 1975 poślubił tancerkę i uczennicę swojej matki Lisę Niemi[25].
W styczniu 2008 stwierdzono u niego nowotwór trzustki. Na początku maja przeszedł operację, w trakcie której usunięto mu część zaatakowanego przez raka żołądka[26]. Zmarł w nocy z 14 na 15 września 2009 w Los Angeles[27]. Zgodnie z jego życzeniem, jego ciało zostało skremowane, a prochy zostały rozsypane na jego ranczu w Nowym Meksyku[28][29].
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1979 | Skatetown, U.S.A. | Ace Johnson | William A. Levey |
1980 | The Comeback Kid (TV) | Chuck | Peter Levin |
1981 | M*A*S*H – odc.: „Blood Brothers” | szeregowy Gary Sturgis | Larry Gelbart |
Return of the Rebels (TV) | K.C. Barnes | Noel Nosseck | |
1983 | Niespotykane męstwo (Uncommon Valor) | Kevin Scott | Ted Kotcheff |
Outsiderzy (The Outsiders) | Darrel „Darry” Curtis | Francis Ford Coppola | |
Renegaci (The Renegades, serial TV) | bandyta | ||
1984 | Czerwony świt (Red Dawn) | Jed Eckert | John Milius |
Pigs vs. Freaks (TV) | Doug Zimmer | Dick Lowry | |
Grandview, U.S.A. | Ernie „Slam” Webster | Randal Kleiser | |
1985 | Północ-Południe (North and South, miniserial TV) | Orry Main | |
1986 | Youngblood | Derek Sutton | Peter Markle |
Niesamowite historie (Amazing Stories, serial TV) | Eric David Peterson | Mick Garris | |
Północ-Południe II (North and South, Book II, minserial TV) | Orry Main | ||
1987 | Dirty Dancing | Johnny Castle | Emile Ardolino |
Stalowy świt (Steel Dawn) | Nomad | Lance Hool | |
1988 | Tiger Warsaw | Chuck „Tiger” Warsaw | Amin Q. Chaudhri |
1989 | Prawo krwi (Next of Kin) | Truman Gates | John Irvin |
Wykidajło (Road House) | James Dalton | Rowdy Herrington | |
1990 | Uwierz w ducha (Ghost) | Sam Wheat | Jerry Zucker |
Saturday Night Live | gość (27 października 1990) z Chrisem Farleyem | ||
1991 | Na fali (Point Break) | Bodhi | Kathryn Bigelow |
1992 | Miasto radości (City of Joy) | Max Lowe | Roland Joffé |
Gracz (The Player) | w roli samego siebie | Robert Altman | |
1993 | Tata na wagarach (Father Hood) | Jack Charles | Darrell Roodt |
1994 | Niebo i piekło: Północ-Południe III (Heaven & Hell: North and South, Book III, miniserial TV) | Orry Main | |
1995 | Niezwykła opowieść (Tall Tale) | kowboj Pecos Bill | Jeremiah S. Chechik |
Trzy życzenia (Three Wishes) | Jack McCloud | Martha Coolidge | |
Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar) | Vida Boheme | Beeban Kidron | |
1998 | Listy od zabójcy (Letters From a Killer) | Race Darnell | David Carson |
Czarny pies (Black Dog) | Jack Crews | Kevin Hooks | |
2000 | Pierwsza miłość nie rdzewieje (Forever Lulu) | Ben Clifton | John Kaye |
2001 | Donnie Darko | Jim Cunningham | Richard Kelly |
Zielony smok (The Green Dragon) | sierżant Jim Lance | Timothy Linh Bui | |
2002 | Obudzić się w Reno (Waking Up in Reno) | Roy Kirkendall | Jordan Brady |
2003 | Ostatni taniec (One Last Dance) | Travis MacPhearson (także producent) | Lisa Niemi |
11:14 | Frank | Greg Marcks | |
2004 | Dirty Dancing 2 (Dirty Dancing: Havana Night) | instruktor tańca | Guy Ferland |
Whoopi – odc.: „The Last Dance” | Tony | Terry Hughes | |
Smokiem i mieczem (George and the Dragon) | Garth | Tom Reeve | |
Kopalnie króla Salomona (King Solomon's Mines) | Allan Quatermain | Steve Boyum | |
2005 | Wszystko zostaje w rodzinie (Keeping Mum) | Lance | Niall Johnson |
Ikona (Icon) | Jason Monk | Charles Martin Smith | |
2006 | Lis i Pies 2 (The Fox and the Hound 2) | Cash (głos) | Jim Kammerud |
2007 | Oskarżony (Jump!) | Richard Pressburger | Joshua Sinclair |
Milion na gwiazdkę (Christmas in Wonderland) | Wayne Saunders | James Orr | |
2009 | Błękitny deszcz (Powder Blue) | Velvet Larry | Timothy Linh Bui |
Bestia (The Beast, serial TV) | Charles Barker | John Badham |
Artykuł Patrick Swayze w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2023-03-24 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=178275