Tim de Zeeuw

Tim de Zeeuw
De Zeeuw (2007)
Algemene informatie
Volledige naam	Pieter Timotheus de Zeeuw
Geboren	12 mei 1956 Sleen
Land	Nederland
Beroep	astronoom
Portaal    Astronomie

Pieter Timotheus (Tim) de Zeeuw (Sleen, 12 mei 1956) is een Nederlands astronoom die internationale bekendheid verwierf door zijn onderzoek naar sterrenstelsels. Hij is betrokken bij het ontwikkelen van dynamische modellen voor sterrenstelsels waarmee de eigenschappen ervan beter kunnen worden vastgesteld en zo de processen rondom vorming van sterrenstelsels beter begrepen kunnen worden.

Wetenschappelijke loopbaan

De Zeeuw behaalde in 1984 aan de Rijksuniversiteit Leiden cum laude de graad van doctor in de astronomie. Daarna heeft hij gewerkt in de Verenigde Staten, aan het Institute for Advanced Study in Princeton, en aan het California Institute of Technology in Pasadena.

Hij werd in 1991 aangesteld als gewoon hoogleraar theoretische sterrenkunde aan de universiteit Leiden. Zijn onderzoeksterrein aldaar was de astrofysica, in het bijzonder de vorming, structuur en dynamiek van sterrenstelsels. De titel van zijn oratie was Vreemde Bewegingen in Simpele Sterrenstelsels.

Hij was directeur van de Sterrewacht Leiden en directeur van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA, samenwerkingsverband van sterrenkundigen van de Nederlandse universiteiten); vanaf 2003 voorzitter van de Council van het Space Telescope Science Institute in Baltimore (VS).

De Zeeuw heeft ruim vierhonderd wetenschappelijke publicaties en enkele boeken op zijn naam staan als auteur of co-auteur. Hij was van 2006 tot oktober 2022 lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.^[1] Hij heeft ook artikelen geschreven voor populairwetenschappelijke tijdschriften als Zenit en Natuur en Techniek.

Op 1 september 2007 werd hij benoemd tot directeur-generaal van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), de sterrenkundige organisatie met observatoria in Zuid-Amerika. In 2017 werd hij opgevolgd door Xavier Barcons.

Op 18 oktober 2022 bracht de Universiteit Leiden naar buiten dat de onafhankelijke klachtencommissie van de universiteit geconcludeerd heeft dat een hoogleraar van de Universiteit Leiden "gedurende langere periode en tegenover verschillende collega’s op de werkvloer [zich] schuldig [heeft] gemaakt aan intimiderend en ongewenst gedrag".^[2] Drie dagen later werd verduidelijkt dat het ging om zaken als machtsmisbruik, genderdiscriminatie, medewerkers stelselmatig zwart maken en kleineren, en dat deze over een periode van enkele jaren hebben plaatsgevonden. Besloten werd dat de bewuste persoon niet meer mocht terugkeren op de universiteit, geen promovendi meer mocht begeleiden en ook geen gebruik meer mocht maken van voorzieningen voor hoogleraren en emeritus-hoogleraren. De hoogleraarstitel werd hem niet afgenomen. Ook werd hij niet ontslagen. Uit privacyoverwegingen werd de naam van de hoogleraar door de universiteit niet bekendgemaakt.^[3]

Op 25 oktober publiceerden meerdere media dat het ging om De Zeeuw.^[4][5] De Zeeuw liet via zijn advocaat weten het niet eens te zijn met de maatregelen tegen hem, maar zich eraan te houden.^[6] Het Max-Planck-Institut für Astrophysik in Duitsland, waar hij als buitengewoon hoogleraar aan verbonden was, liet weten zelf geen aanwijzingen te hebben voor wangedrag van De Zeeuw, maar desondanks de banden met hem te verbreken. De ESO ontzegde hem de toegang tot alle faciliteiten.^[7][8] De KNAW schorste De Zeeuw als lid, waarna hij aangaf zijn lidmaatschap geheel te beëindigen.^[9][10]

Onderscheidingen (selectie)

• Descartes-Huygens Prijs 2001^[11]
• eredoctoraat Universiteit Lyon, 2003
• eredoctoraat Universiteit van Chicago, juni 2007^[12]
• ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw, 14 mei 2018^[13]

Persoonlijk

De Zeeuw is getrouwd met astronoom Ewine van Dishoeck. Zij behaalden op dezelfde dag hun doctorsgraad. Beiden hebben een planetoïde die hun naam draagt: de 10970 de Zeeuw en de 10971 van Dishoeck.

Externe links

• Webpagina van de Universiteit Leiden over Tim de Zeeuw.
• Publicaties van Tim de Zeeuw, ui.adsabs.harvard.edu

Zie de categorie Tim de Zeeuw van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.